Diş Protezleri: Çeşitleri, Kullanımı, Bakımı ve Fiyatları

Diş Protezleri

Çeşitli nedenler ile bozulan doğal diş yapısının yerini doldurmak için yapılan yapay dişlere; protez diş denir. Diş protezleri kişinin kaybettiği çiğneme fonksiyonunu, bozulan yüz estetiğini ve çiğneme rahatlığını geri kazandırmayı amaçlar.

Kaç Çeşit Diş Protezi Vardır?

• Hareketli protezler
• Sabit protezler
• İmplant üzeri sabit veya hareketli protezler
• Estetik diş hekimliği uygulamaları
• Çekim sonrası hemen uygulanan protezler (immediat)
• Ağızdaki doğal diş kökleri üzerine yapılan protezler (Overdenture)
• Çene ve yüzdeki sert ve yumuşak doku kayıplarında yapılan protezler (Maksillofasiyal)
• Diş sıkma, gıcırdatma tedavileri sırasında takılan protez ve apareyler

Hareketli Protezler

Hastanın kolaylıkla çıkartıp takabildiği protez türüdür. Bu protezler, ağızda kalmış sağlam dişlerden destek alınarak ağız dokusu üzerine tutturulur. Çiğneme yüküyle zamanla bir miktar çene dokusuna gömülür. Hareketli protezler, birkaç dişin eksikliğinde kullanıldığı gibi tüm dişlerin eksikliğinde de kullanılabilir. Tüm dişlerin kayıp olmadığı bazı ana dişlerin bulunduğu; ana diş ve ağız dokusundan destek alınarak yapılan protezlere Hareketli Bölümlü protez, tüm dişlerin kaybedildiği durumlarda yapılan protezlere Hareketli Tam Protez denir.

• Hareketli Bölümlü Protezler

Eksik dişlerin yerini doldurmak amacıyla sağlam dişlere takılan kroşe adı verilen teller yardımıyla tutturulan protezlere denir. Bu protezler, hasta tarafından kolaylıkla çıkartılarak takılabilir.

• Hareketli Tam Protezler

Hastanın ağzında hiçbir diş kalmamış olması durumunda diş dokusundan destek alınarak kullanılan protezlere denir. Diş dokusu üzerine takılan bu protezler doğal dişlerin kaybından sonra yerine takıldığı için hasta açısından zorluk doğurmaktadır. Çiğneme, tat alma gibi duyuları yansıtmadığından kullanımı zordur.

Hareketli Protez Kullananların Dikkat Etmesi Gereken Konular

Hareketli protez kullanan hastalar başta protezlerin temizliği olmak üzere bir çok konuya dikkat etmelidirler.

Yemek Yeme

• Hastalar yemek yeme sırasında normal dişlerindeki performansı protezlerden beklememelidir. 
• Özellikle protezin ön dişleriyle ısırmamalı, arka ve yan dişleri kullanmalıdır. Ön dişlerle ısırmak protezin yerinden oynamasına ve ağızdan çıkmasına neden olabilir.
• Gıdaları küçük parçalar haline getirdikten sonra tüketmelidir.
• Protezler ile ip koparılmamalıdır.
• Kabuklu yemişler yenirken dikkat edilmelidir. Bu gibi gıdalar protezlerin kırılmasına neden olabilir.
• Sakız gibi yapışma özelliği olan besinlerden uzak durulmalıdır.
• Sigara, çay, asitli ve boyalı içecekler protezlerde renk değişikliğine neden olabilir.
• Yemekler, diş protezi ile diş dokusu arasına sıkışabileceğinden ağız ve diş temizliğine özen gösterilmelidir.

Konuşma

Protezlerin alışma döneminde konuşma sorunları yaşanabilir. Yüksek sesle kitap, dergi veya gazete okumak konuşmanın normalize olmasını hızlandırır. Konuşmanın normal hale gelebilmesi için dişlere hızlıca alışmaya çalışmak gerekir.

Sabit Protezler

Sabit protezler, hareketli protezlerin aksine kolaylıkla sökülüp takılamaz. Söküp takma işlemini hekim gerçekleştirebilir. 3 çeşit sabit protez vardır. Bunlar; kron, köprü ve sabit protezdir.

• Kuron (Kaplama)

Tek bir diş üzerine yapılan sabit protez tipidir. Doğal diş küçültülür, üzerine yapılan kron (kaplama) özel bir yapıştırıcıyla yapıştırılır ve hasta tarafından çıkartılamaz. Bu işlemde ana dişin küçülmesi (kesilmesi) gerekmektedir.

• Köprü

Diş eksikliği olan bir bölgenin her iki tarafındaki doğal dişlerden destek alınarak eksik dişin tamamlanması için yapılan sabit protez tipidir. Bu tip protezlere köprü denmesinin nedeni dişlerin arasında bir veya birden fazla boşluğa yapay dişler vasıtasıyla köprü niteliğinde olmasıdır.

Köprüler genelde; asma köprü, temel köprü, dirsekli köprü, kompozit köprü, yapışkan köprü, inley köprüsü ve çıkartılabilir köprü olarak çeşitlendirilmektedir.

• Sabit Protez

Kron ve köprü protezini tanımlamak amacıyla kullanılan genel terimdir. Diş eksikliklerinde fonksiyon olarak en fazla tercih edilen protez tipidir. Sabit protez yapılırken ağızdaki bazı dişlerin destek olmak amacıyla küçültülmeleri genellikle hastaların endişe duyduğu bir işlemdir.

Sağlam Dişlerin Bakımı

Diğer dişlerin de zarar görmemesi için ağız ve diş bakımına önem verilmeli, dişler fırçalanmalı, diş ipi kullanılmalı, ağız çalkalama suyu kullanılmalıdır.

Diş Protezinin Bakım ve Temizliği

Protez dişler de normal dişler gibi fırçalanarak temizlenebilir. Özellikle hareketli protezler kolaylıkla sökülüp takılabildiğinden düzenli olarak çıkartılmalı ve fırçalanarak temizliği yapılmalıdır. Bunun yanında sağlam dişlerin bakımı ve ağız bakımı da yapılmalıdır.

Protezler, takıldıktan bir hafta sonra ve 6 ayda bir düzenli olarak kontrolü yapılmalıdır. Düzenli kontroller, çene kemiğinde zamanla meydana gelecek değişikliklerin tespit edilerek protezin bu değişikliğe uyumlu hale getirilmesine yardımcı olacaktır.

Sıkça Sorulan Sorular

• Diş Protezi Nedir?

Çeşitli nedenler ile bozulan doğal diş yapısının yerini doldurmak için yapılan yapay dişlere; protez diş denir.

• Kaç Çeşit Diş Protezi Vardır?

Hareketli ve Sabit olmak üzere iki çeşit genel protez bulunur. Bunun yanında implant üst protezler, estetik diş hekimliği uygulamaları, çekim sonrası hemen uygulanan protezler (immediat), ağızdaki doğal diş kökleri üzerine yapılan protezler (Overdenture), çene ve yüzdeki sert ve yumuşak doku kayıplarında yapılan protezler (Maksillofasiyal), diş sıkma, gıcırdatma tedavileri sırasında takılan protez ve apareyler olmak üzere bir çok çeşit protez vardır.

•  Diş Protezinin Kullanımı Kolay Mıdır?

Hareketli protezler sabit protezlere nispeten daha zor kullanıma sahip protezlerdir. Çıkartılıp takılması nedeniyle kullanımda zorluklar doğurabilir. Ağız yapısı mümkünse protez yerine implant tedavisi uygulaması tavsiye edilir.

•  Diş Protezinin Yapımı Ne Kadar Sürer?

Protezler, ağız içi ölçü alımı, protezlerin imal edilmesi, provaların yapılması olmak üzere 5-6 seans kadar sürebilmektedir.

•  Diş protezi ile Rahat Yemek Yiyebilir Miyim?

Hareketli protez kullanan hastalar sabit protez kullanan hastalara göre daha fazla zorluk çekmektedirler. Sabit protezler normal diş formunda ve sabit olduğu için yemek yerken hareket etmez ve kullanıcıyı rahatsız etmez.

• Diş Protezleri Yemek Yerken Hareket Eder Mi?

Hareketli protezlerde görülebilir bir davranış şeklidir fakat sabit protezler sadece hekim tarafından sökülebildiğinden yemek yerken veya farklı bir zaman diliminde hareket etmez.

• Diş Protezleri Nasıl Temizlenmelidir?

Hareketli protezler çıkartılarak; hekim tarafından önerilecek ya da normal diş fırçasıyla fırçalanabilir. Sabit protezler normal diş formuna yakın olduğundan normal ağış ve diş bakımı yapılır gibi fırçalanarak ve ağız çalkalama sularıyla temizlenebilir.

• Diş Protezleri Kırıldığında Tamir Edilebilir Mi?

Evet, hareketli protezler çok çeşitli nedenlerle kırılabilir. Bu durumda hekime başvurularak yeniden protez imal edilebilir. Sabit protezlerin kırılma ihtimali hareketli protezlere göre daha düşük olsa da ihtimal vardır. Sabit protezlerin kırılması halinde de hekime başvurularak yeni protezlerin üretilmesi sağlanmalıdır.

• Diş Protezinin Tamiri Ne Kadar Sürer?

Diş protezi kırılması halinde bir iki seansta tamir edilerek eski formuna kavuşturulur.

• Şeker Hastalarının Diş Protezi Kullanması Mümkün Müdür?

Sabit ve hareketli protezler her hastaya uygulanabilmektedir. Şeker hastalarına da uygulanabilir. Uygulama sonrasında ağızda oluşabilecek vuruk ve yaraların iyileşmesi uzun sürebilir, ayrıca ağız kuruluğu problemi de olabileceği için özel jeller ve yapay tükürük kullanımı gerekebilir.

• Kemik Erimesi Olan Hastaların Diş Protezi Kullanması Mümkün Müdür?

Vücutta meydana gelen kemik erimesi ile ağızdaki kemik erimesi genellikle bağlantılı değildir. Ağız içi muayene ve çekilen filmlerle kemik kalınlığı ve yüksekliği kontrol edilerek protez için uygunluk tespit edilir. Aşırı rezorbsiyon olduğu durumda cerrahi olarak farklı bölgelerden kemik alınarak kemik hacmi kazanılabilir.

• Alerjik Hastalıkları Olan Hastaların Diş Protezi Kullanması Mümkün Müdür?

Öncelikle hastaya alerji testi yapılarak nelere alerji olduğu tespit edilmelidir. Diş protezlerinde akrilik malzemesi kullanılmaktadır. Akriliğe karşı alerjinin olması halinde tam protez kullanımı mümkün değildir, bu durumda implant destekli protezler kullanılabilir.

• Diş Protezlerinin Ömrü Ne Kadardır?

Protezlerin belli bir ömrü yoktur. Kullanım ve bakımına göre uzun yıllar kullanmak mümkündür. 6 ayda bir yapılacak rutin kontroller ile ağız yapısında meydana gelen değişiklikler proteze yansıtılarak daha konforlu bir kullanım sağlanabilir.

• Köprü Nedir?

Diş eksikliği olan bir bölgenin her iki tarafındaki doğal dişler destek alınarak eksik diş veya dişlerin tamamlanması için yapılan sabit protez tipidir.

• Köprünün avantajları ve dezavantajları nelerdir?

Avantajları

• Sabit diş protezi olduğundan hasta kullanırken zorlanmaz.
• Rutin muayene gerektirmez.
•  Cerrahi müdahale gerektirmez.
• İmplant gibi cerrahi müdahale ile yapılan işlemlere nispeten daha düşük maliyetlidir.
• Hareketli protezlere göre daha estetiktir. Daha iyi çiğneme sağlar.
• Protez masrafları sosyal güvenlik kurumu karşılanabilmektedir.

Dezavantajları

• Kaplamanın diş etine değen kısmında baskıya bağlı çürük meydana gelebilir.
• Destek dişlerde aşırı yük meydana gelebilir.
• Protez bölgesi kemik erimesini önlemez.
• Sıcaklığa karşı hassasiyet görülebilir.

• Diş protezi pahalı mıdır?

Yapılacak protez işleminin maliyetini hekimin uzmanlığına karşı talep edeceği hizmet bedelinin yanında kullanılan malzemesinin kalitesi ve işçilik saati önemli rol oynamaktadır. İmplant tedavisine göre daha uygun bir maliyetli olup Sosyal Güvenlik Kurumu’nca da ödemesi yapılabilmektedir.

Diş Protezleri: Çeşitleri, Kullanımı, Bakımı ve Fiyatları

Diş protezleri, doğal dişlerin kaybı durumunda çiğneme fonksiyonunu, estetik görünümü ve konuşmayı iyileştirmek için kullanılan yapay dişlerdir.https://t.co/ksVK1GEqrr — Fikrim Var (@fikrimvarcom) December 23, 2023