Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'nin Yaşamı ve Mirası | Şair, Filozof ve Tasavvufun Ötesinde Bir Bakış
Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, 30 Eylül 1207 tarihinde Afganistan'ın Belh şehrinde doğdu. Babası Bahâeddin Veled, devresinin mühim bir âlimi ve mutasavvıfıydı. Mevlânâ, babasının beraberinde eğitim gördü ve Arapça, Farsça, felsefe, teoloji ve edebiyat gibi konularda bilgi sahibi oldu.
Emrah Yavuz
Mevlânâ, 18 yaşındayken Şerefeddin Lala'nın kızı Gevher Hatun ile evlendi. Bu evlilikten üç oğlu ve bir kızı oldu.
Mevlânâ'nın hayatı, 1244 senesinde Konya'da denk geldiği Şems-i Tebrizi ile tanışması ile değişti. Şems-i Tebrizi, Mevlânâ'nın manevi hocası oldu ve ona aşk ve hakikat yolunu öğretti. Mevlânâ, Şems-i Tebrizi ile olan tanışmasının sonrasında, daha evvelce yazdığı yapıtlarden değişik olarak, daha derin ve tasavvufi içerikli yapıtlar yazmaya başladı.
Şems-i Tebrizi, 1247 senesinde Konya'dan ayrıldı. Mevlânâ, Şems-i Tebrizi'nin ayrılışının sonrasında büyük bir üzüntü yaşadı. Bu üzüntü, Mevlânâ'nın en mühim yapıtlarinden biri olan Mesnevi'nin yazılmasına vesile oldu.
Mevlânâ, 17 Aralık 1273 tarihinde Konya'da vefat etti. Mezarı, Konya'da tespit edilen Mevlânâ Müzesi'nin bahçesindedir.
Mevlânâ'nın Eserleri
Mevlânâ, Mesnevi, Divan-ı Kebir, Fihi Ma Fih ve Mecâlis-i Seb'a gibi mühim yapıtlar yazmıştır.
Mesnevi, Mevlânâ'nın en mühim eseridir. 26 cilt ve 66 bin beyitten meydana gelen bu eser, aşk, tasavvuf, hikmet ve felsefe konularını ele alır.
Divan-ı Kebir, Mevlânâ'nın şiirlerinden meydana gelen bir eserdir. 44 bin beyitten meydana gelen bu eser, tasavvufi şiirlerin en mühim örneklerinden biridir.
Fihi Ma Fih, Mevlânâ'nın sohbetlerinden derlenen bir eserdir. 400'den çok hadisi ve ayeti sahibi olan bu eser, Mevlânâ'nın düşüncelerinin ve öğretilerinin mühim bir kaynağıdır.
Mecâlis-i Seb'a, Mevlânâ'nın yedi sohbetini sahibi olan bir eserdir. Bu sohbetlerde, Mevlânâ aşk, tasavvuf ve insan-ı kamil kavramlarını ele alır.
Mevlânâ'nın Etkileri
Mevlânâ, hem İslam aleminde hem de Batı aleminde mühim bir tesir yaratmıştır. Eserleri, dünyanın çoğu diline çevrilmiş ve çoğu ülkede okunmaktadır. Mevlânâ'nın düşüncelerinden ve öğretilerinden büyülenen çoğu insan, onun yolundan gitmiştir.
Mevlânâ'nın en mühim tesirlerinden biri, aşk ve hoşgörü mesajıdır. Mevlânâ, aşkın evrensel bir dil olduğunu ve her insanın değişik inançlara sahip olsa da sevgi ve saygı içersinde bir arada yaşayabileceğini savunmuştur. Bu mesaj, bugünkü aleminde giderek daha mühim duruma gelmektedir.
Mevlânâ'nın bir başka mühim tesirsi, tasavvuf felsefesidir. Mevlânâ, tasavvufu, insanın kendi hakikatini keşfetme yolu olarak görmüştür. Bu görüş, tasavvuf felsefesinin gelişiminde mühim bir rol oynamıştır.
Mevlânâ, yalnızca bir mutasavvıf değil, aynı vakitte bir şair, bir filozof ve bir öğretmendi. Onun yapıtlari, dünyanın çoğu insanı tesirlemeye ve ilham vermeye devam etmektedir.
